Günümüzde ev sahibi olmak isteyen hemen herkes finansal destek almak amacıyla konut kredilerine başvuruyor. Konut kredileri her ne kadar düşük faiz ve yüksek vade imkanı sunsa da, bankalar almak istediğiniz evin ekspertiz değerinin yüzde 75-80’ine konut kredisi veriyorlar. Yani konut kredisi dahi kullansanız elinizde bir miktar peşinat olmak zorunda. Bunun yanında peşinatınız olsa dahi eksper almak istediğiniz eve, satıcının istediği değerden daha az değer biçebilir. Bu durumda satıcının 200 bin lira değer biçtiği eve eksper 150 b,n lira değer biçerse, banka size satıcının istediği 200 bin liranın yüzde 80’i olan 160 bin lirayı değil, eksperin biçtiği değer olan 150 bin liranın yüzde 80’i olan 120 bin liralık bir kredi verecektir.

Günümüzde anlaşmazlık olan konut kredilerinin yarısı düşük eksper değeri yüzünden iptal oluyor. Bu durumda taraflar suçu eksperde bulsa da, eksperin de evinizi bazı kriterlere göre değerlendirdiğini unutmamak gerek. Konut kredisine başvurmadan önce bazı önlemleri alıp, evi ekspertize ondan sonra sokmak, sonradan ekspertiz aşamasında oluşabilecek problemleri giderecek, ve boşuna ekspertiz masrafı ödemenizin önüne geçecektir.

Eksperler evinizi bazı kriterler doğrultusunda değerlendirir ve buna göre değer biçerler. Bu kriterleri bilmek ve ekspertiz aşamasından önce varsa sorunları gidermek yararınıza olacaktır. Böylelikle düşük ekspertiz problemi yaşamazsınız. İşte eksperlerin evinizi değerlendirdiği kriterler;

Öncelikle ev almak istediğiniz muhitte bir araştırma yapın

Öncelikle ev almak istediğiniz muhitte bir araştırma yapın. Aşağı yukarı evin piyasasını öğrenerek ona göre ev beğenin. Eğer almak istediğiniz evin fiyatı piyasa değerinden yüksekse, eksper piyasa değerine yakın bir fiyat belirleyecek ve banka size istediğiniz kredi tutarından düşük bir tutar verilecektir. Piyasa araştırması yapmanız her zaman sizin lehinize olacak bir durum. Hem piyasanın üzerine bir fiyata ev almanızı önleyecek hem de düşük ekspertiz değeri sorunu ile karşılaşmayacaksınız. Çünkü eksperler de sizin evinizi değerlendirmeye gelmeden önce piyasa araştırması yapar. Çevredeki emlakçıları dolaşır, evinize emsal olarak gördükleri evlere fiyat sorar, çevrede satılık yazısı gördükleri ev olursa arayıp fiyat alır vs. yöntemlerle sizin evinize değerlendirmeye gelmeden önce kafasında aşağı yukarı bir fiyat belirler.

Evinizin projesini önceden mutlaka inceleyin

Evinizin projesini önceden mutlaka inceleyin. Almak istediğiniz evin projesine bağlı bulunduğu belediyeden ulaşabilirsiniz. Genellikle belediyeler binaları iskan aşamasında inceler. İskan alındıktan sonra yapılan değişikliklerden belediyenin fazla haberi olmaz.  Sıfır daire dahi alsanız bazı müteahhitler yapmak istedikleri bazı şeyleri maliyet artırmasın diye projeye yansıtmaz ve binaya alınacak olan iskandan sonraya bırakır. Böylelikle maliyeti düşürmeyi amaçlarlar.  Ancak bu durum ekspertiz aşamasında sizin karşınıza eksi puan olarak çıkacaktır. Evinizi incelemeye gelen eksper, evin tamamen projeye uygun yapılmış olmasını ister. Sonradan, kömürlük, depo, balkon, otopark gibi yerlerin evin kullanım alanına katılmış olması sizin açınızdan iyi bir şey gibi görünse de eksper için eksi puan hanesine eklenecek bir kriterdir.

Evin tek tapulu olmasına dikkat edin

Almak istediğiniz evin tek kişi üzerine çıkarılmış bir tapusu olmasına dikkat edin. Bu durum ekspertiz aşamasında size zorluk çıkarmayacak olsa da kredi kullanım aşamasında bir çok prosedürle uğraşmanıza sebep olacaktır. Eğer almak istediğiniz ev birden fazla kişinin sahip olduğu ortak tapulu bir evse ortakların tamamının ipotek aşamasında imzasına ihtiyaç duyacaksınız. Çok katlı evlerde de ev bir tapulu ise ve siz evin sadece bir katını satın almak istiyorsanız yine aynı sorunları yaşarsınız. Siz bir katını alacak olsanız dahi tek tapu olduğundan banka binanın tamamına ipotek koyacak ve sizinle birlikte diğer ortağında ipotek için rızası gerekecektir. Muhtemelen diğer ortak da kendi malını sizin kredi çekmeniz için ipotek ettirmek istemeyecek ve sorun yaşayacaksınız.

Almak istediğiniz evin üzerinde önceden haciz veya ipotek olmadığına emin olun

Almak istediğiniz evin üzerinde önceden haciz veya ipotek olmadığına emin olun, eğer almak istediğiniz evin üzerinde daha önceden herhangi bir kurum veya kuruluş tarafından haciz veya ipotek varsa, eksper bu durumda kredi kullanmanız için olumlu rapor yazmaz. Bu durumda bankadan kredi kullanmanız mümkün olmayacaktır. Eksperin olumlu raporunu almak için ipoteğin veya haczin kaldırılmış olması gerekir. Bu durumda banka tekrar evinize eksper yollar ve tekrar değerlendirme yapılır. Böylelikle iki sefer ekspertiz ücreti ödemiş olur ve zaman kaybı yaşarsınız.

Kararınızı netleştirdikten sonra krediye başvurun

Ev alma kararınızı netleştirdikten ve alacağınız evi kesinleştirdikten sonra krediye başvurun. Krediye başvurduğunuzda evinize gelen eksperin hazırladığı rapor 2 ay geçerlidir. Eğer bu süre zarfında net karar alamaz veya alacağınız ev konusunda karar değiştirip başka ev almak isterseniz evinize tekrar eksper gelip değerlendirme yapması gerekir ve ikinci kez ekspertiz ücreti ödemek zorunda kalırsınız.

Bütün bu önlemler ekspertiz değerinde bir miktar artış sağlanmasına ve sorunsuz bir ekspertiz süreci geçirmenize yardımcı olsa da, yine de almak istediğiniz evin tamamına kredi almanız için yeterli olmayacaktır. Ekspertiz değerini yüksek gösterip peşinat sıkıntısı yaşamadan almak istediğiniz evin değerinin tamamına kredi almak için ise ;

Eksper eve bakmaya geldiğinde mutlaka orada bulunun

Almak istediğiniz eve eksper geleceği zaman mutlaka orada bulunun. Evi ekspere, emlakçı veya ev sahibi yerine siz gösterin. Eksper karşısında muhatap olarak sizi görmesi sizin için artı puan olabilir. Ayrıca bazı imalarla ne kadar krediye ihtiyacınız olduğunu çıtlatma fırsatı bulabilirsiniz. Böylelikle eksperi etkileyip evin değerini yüksek göstermesini sağlayabilirsiniz. Genellikle insanlar işlerini yaparken ukalalık görmek istemez. Eksperler de işlerini yaparken karşısında ukalalık yapan birini istemez. Emlakçıların kaş yapayım derken göz çıkarma potansiyeli yüksektir. Evin iyi yönlerini gösterip değerini artırayım derken ukalalık boyutuna geçerlerse bu hiç de hoş olmayan sonuçlara neden olabilir.

Bazı resmi evrakları önceden hazırlayın

Almak istediğiniz eve ait bazı evrakları önceden hazırlamış olmanız size hayli avantaj sağlar. İskan, tapu, ruhsat gibi bazı belgeleri ekspere verirseniz onu epeyce yükten kurtarmış olursunuz. Bu sizin için bir yükümlülük değildir. Ancak eksper bu evrakları toplamak için epey zaman, para ve emek harcar. Belediyeler bu bilgileri ücret karşılığında verir. Eksperler bu ücretleri makbuz karşılığından bankadan geri alsa da bu geri alma işlemi zaman alır. Ayrıca evrak toplaması da belirli zamanını aldığından ona büyük kolaylık sağlamış olursunuz ve bu durum hanenize artı puan olarak yazılır.

Eksperin işini rahat yapmasını sağlayın

Evinize değer tespiti için gelen ekspere rahat bir çalışma ortamı sağlayın. eksperler bir çok kriter ışığında evinizi değerlendirmeli ve bu işi en kısa sürede bitirmelidir. Çünkü değerlendireceği tek ev sizinki değil. Bu sebepten işini yapmasına engel olmayın. Rahat bir ortam sağlarken de yemek, çay, kahve vs.den bahsetmiyorum. Çalışmasına konuşarak veya oyalayarak engel olmayın yeterli. Eksperin yapacağı bir yanlış onun için ekstra külfet anlamına gelir. Yanlış değerlendirilmiş bir ev ekstra iş demektir ve bu ekstra iş için bir kez daha ekspertiz ücreti almazlar. Yaptıkları yanlış neticesinde evinize tekrar gelmek zorunda kalmak zaman ve para kaybı anlamına geliyor.

Sorulara doğru cevaplar verin

Bazı eksperler size yardımcı olmak isteyebilir. Size evin fiyatını sorarlarsa mutlaka doğru cevap verin. Kaldı ki bu işin uzmanı olan kişiye yalan söyleyerek kurnazlık yapmaya çalışırsanız anlayacaktır. Bazı eksperler de hiç konuşmaz. Size soru sormaz onlara da sohbet esnasında ne kadar krediye ihtiyacınız olduğunu çaktırmadan çıtlatabilirsiniz.

Ekspertizin sonucunu size bildirmesini teklif etmeyin

Eksperler zamanın çok önemli olduğu ve gizlilik esasına dayalı bir iş yaparlar. Ekspertiz raporunu kendileri hariç onaylanana kadar kimse bilmez. Bu bilgileri banka dahi bilmez. Ancak rapor onaylandıktan sonra bankanın genel müdürlüğü şubeye yolladıktan sonra şubeden öğrenebilirsiniz. Böylesine gizlilik gerektiren ve zamana karşı yarış halinde geçen bir iş yapan kişiye size ayrıcalık tanıması talebiyle giderseniz karşılığı olumsuz olacaktır. Böylesine bir diyaloğa girmek onlar için zaman kaybı. Muhtemelen sizin haricinizde gün içerisinde 7-8 ev daha gezecek olan bir kişi için ise zaman çok kıymetlidir. Bu aşamada sabırlı olmalı ve rapor onaylandıktan sonra bankadan bilgi almayı tercih edin.

İyi ve saygılı bir emlakçıyla çalışın

Herkes karşısında saygılı bir muhatap görmek ister. Eksperler de bilgi toplamaya dayalı bir iş yaptıklarından saygılı ve bilgi sahibi kişilerle muhatap olmak ister. Çevre hakkında bilgi birikimine sahip ve bunu düzgün bir şekilde ifade edebilecek bir emlakçı her zaman size avantaj sağlar. Emlakçılar muhtemelen o eksperle daha önce de karşılaşmıştır ve nasıl davranması gerektiğini bilir. Ekspertiz raporunun en önemli kısmı muhitte bulunan ve emsal teşkil edebilecek evlerin değerinin belirtildiği kısımdır. Bu konuda muhite hakim bir emlakçı işinizi fazlasıyla kolaylaştırır.