Son günlerin popüler yatırım aracı ülkemizde bir hayli gündemde olmakla birlikte Kripto Para Bitcoin için öneriler ve yaptırım fikirlerinin ardı arkası kesilmiyor. Sanal Para Bitcoin’in fiyatı ne kadar oldu? Kripto Para Bitcoin’e inceleme başlatıldı, vergi mi geliyor?
Bitcoin fiyatı spot ve vadeli işlem piyasalarında geriledi. Bitcoin için sıcak gelişmeler yaşanıyor. Bitcoin’e inceleme başlatıldı, durum böyle olunca ‘kripto paraya vergi mi geliyor?’ sorusu sorulmaya başlandı.
Bitcoin ne kadar?
Spot piyasada Bitcoin fiyatı dün yaşanan yükselişin ardından bugün yönünü aşağı çevirdi. Dün öğleden sonra 17.631,42 dolar seviyesine çıkan Bitcoin fiyatı, bu sabah 16.417,16 dolara kadar geriledi. CBOE’de ise ocak vadeli Bitcoin fiyatı dün 18.545 dolardan 18.520 dolara gerilemesinin ardından bugün 520 dolar düşüşle 17.500 dolar seviyesinde yer alıyor.
İTCOİN’E İNCELEME!
Kripto para birimi Bitcoin’in değerini katlaması ve popülerleşmesiyle yatırımcıların ilgi odağı olmaya devam ederken devlet inceleme başlattı. Bitcoin’den kazanç elde eden kişileri vergilendirme ile harekete geçilecekken, vergi kanunlarında yer alan madde buna şimdilik engel oluyor. Vergi kanununda belirtilen bir kazançtan vergi alınması için o kazancın adının konulması gerektiği belirtiliyor.
Gelir İdaresi Başkanı Adnan Ertürk, kripto paralara isim konulması için Maliye Bakanlığı, Sermaye Piyasası Kurulu ve Merkez Bankası’ndan yardım istedi. Belirtilen üç kurum kripto para Bitcoin’e isim konulması için çalışmalara başladığı belirtildi. Önümüzdeki günlerde bu çalışmanın sonucunun açıklanması bekleniyor. Dijital para birimlerinden devletin vergi alabilmesi için ilk olarak isim konulmasına değinen Ertürk, şu anda üç isim üzerinde çalışmalarına devam ettiklerini belirtirken, bu isimlerden ilki ‘emtia’ ikincisi ‘menkul kıymet’ bir diğeri ise ‘para’ olarak düşünülüyor.
Belirtilen isimlerden menkul kıymet ismine Sermaye Piyasası Kurulu’nun karşı çıktığını belirten Ertürk, Bitcoin’in SPK’nın tanımladığı menkul kıymet tanımına uymadığını belirtti. SPK, tarafından gelen bu tepki kurulun, menkul kıymetin dayalı olduğu bir gerçek ürünün olması gerektiğini vurguladı. Açıklanan isimlere bir tepki de Merkez Bankası’ndan geldi. Kripto paralara, ‘para’ denmesine karşı gelen merkez bankası, paranın karşılığında basılmış olması gerektiğini belirterek bu ismi reddettiklerini belirttiler. Merkez Bankası ve SPK’nın bu tavrının ardından, kripto paraları bir ‘emtia’ olarak kabul edileceği belirtiliyor. Emtia isminin daha çok yakışacağı ve tepki çekmeyeceğini belirten Ertürk, Kanada örneğini vererek bu ülkenin Bitcoin’i bir emtia olarak değerlendirdiğini belirtti. Bitcoin’e isim konulması, kazanç sağlayan kişilerden Maliye’nin vergi alması için şart.
BİR KERE ALIP SATANLAR 24 BİN LİRAYI GEÇMELİ
Emtia olarak kabul edildiğinde Bitcoin’i bir kez alıp satıp gelir elde edenler için bu kazanç arizi kazanç sayılabilecek. Arizi kazancın beyan edilip vergi ödenmesi için 2017’deki kazancın 24 bin lirayı aşması gerekiyor. 24 bin lirayı aşan kısım diğer gelirler gibi yıllık beyanname ile beyan edilerek vergilendiriliyor. Bu tutar aşılmaz ise bayana ve vergiye tabi değil.
KİMLER VERGİLENECEK?
Madenciler
Sermaye ve emek karısımı bir faaliyet sürdürmektedir. Emek agırlıklı bir faaliyet olması ve soncunda gelir elde edilmesi “ticari kazanç” olarak nitelendirilmesini gerektirmektedir.
Takas Platformları
Türkiye’de aktif ancak organize olmayan 3 kurum tarafından alım satım islemine aracılık etmektedirler. Islem basına aldıkları komisyon bedelleri kurum kazancını olusturmaktadır.
Kullanıcılar
Alım-satım kazancı elde eden bu kisilerin vergilendirilmesi için kripto paraların düzenleyici ve denetleyici kurumlar tarafından (çogunlukla TCMB ve SPK) tarafından tanımının yapılması gerekmektedir.
NE OLARAK KABUL EDİLİRSE VERGİSİ NASIL HESAPLANACAK
Finansal Varlık
Beraberinde menkul kıymet veya diger sermaye piyasası aracı olarak degerlendirilmesi, deger artıs kazancı olarak vergilendirilmesini gerektirmektedir.
Para
Para olarak tanımlanması durumunda GVK’nın kavradıgı gelir unsurlarından herhangi birine girmeyecegi düsünülmektedir.
Emtia
Emtia olarak tanımlanması durumunda al-sat kazançları ticari faaliyet olarak degerlendirilerek ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilecek.
PARADIR DENİRSE KAZANAN VERGİ ÖDEMEYECEK
MENKUL KIYMET OLURSA GELİR VERGİSİ VAR, KDV YOK
Eğer Bitcoin bir menkul kıymet olarak kabul edilirse bu durumda gelir vergisi ödenmek zorunda. Ancak bu kez kazanç değer artışı kazancı olarak değerlendirilecek ve önemli bir husus da emtiadan farklı olarak KDV ödenmeyecek. Menkul kıymet sayılmasının çok sayıda sorunu da beraberinde getireceğini ifade eden Ertürk, özellikle platformların hangi ülkelerde kurulu olduğuna ve bu ülkelerle Türkiye arasındaki anlaşmaların durumuna dikkat çekiyor. Menkul kıymet kazançlarından vergi alınması için kanunun sağladığı diğer koşulların sağlanması da şart tabii. Diğer yandan Bitcoin gelirinin Türkiye’den mi yoksa başta bir ülkeden mi elde edildiği yönünde henüz bir görüş birliği oluşmuş değil. Son olarak Merkez Bankası’nın şimdilik karşı çıktığı Bitcoin’in bir para olarak değerlendirilmesi durumunda tıpkı Euro veya dolar alıp sattığınız gibi değerlenip herhangi bir vergi alınmayacak.
MENKUL KIYMETTE 11 BİN TL SINIRI
Bitcoin’in menkul kıymet olarak kabul edilmesi durumunda gelir vergisi beyannamesi verilmesi ve vergi ödenmesi için kazancın 2016’da 11 bin lirayı aşması gerekiyor. 11 bin liranın altı için beyana, vergiye gerek olmuyor.
Kuzey Kore’den Bitcoin adımı
Dünyanın en kapalı ülkesi sıklıkla ‘gizemli ülke’ olarak anılan Kuzey Kore son dönemin çok konuşulan sanal yatırım aracı Bitcoin’e gözünü dikti.Dışa kapalı yapısı nedeniyle ‘gizemli ülke’ olarak da anılan Kuzey Kore, küresel ekonomiden tecrit edilmesinden dolayı yaşadığı zararı Bitcoin ile telafi etmek istiyor. ABD basınında yer alan haberlere göre, ekonomik yaptırımlar nedeniyle dünya çapında bir çok banka ile ilişki kuramayan Kuzey Kore, ekonomisini ayakta tutabilmenin yollarını ararken, Bitcoin alternatifini de değerlendiriyor. Aynı haberlerde ülkenin Bitcoin madenciliğine de yatırım yaptığı iddiasının altı çiziliyor.
Kuzey Kore’nin elinde ne kadar bitcoin bulundurduğuna dair ayrıntılı bir hesap bulunmuyor. Özellikle son aylarda kırdığı rekorlar ile adını duyuran Bitcoin kuşkusuz kripto para piyasasının en çok yatırım alan üyesi. Peki Son dönemlerde pek çok kullanıcının yer aldığı bu dünyada dikkat etmeniz gerekenler neler? Bitcoin alım satımı hizmeti veren yerli ve yabancı pek çok platform bulunmakta. Bu platformlar kullanıcılara hesaptan havaleden kredi kartından transfere kadar pek çok opsiyon sunmaktan Öncelikle Bitcoin yatırımı yapacağınız şirket ile ilgili araştırma yapın. İnternette bu platformlar ile ilgili pek çok yorum ve öneri ile karşılaşacaksınız.
Söz konusu platformların Bitcoin alım ve satım işlemlari karşılığı sizden tahsil edeceği ücretleri de incelemenizde fayda var. Zira bu oran oldukça değişken bir yapıya sahip. Yatırım yapacağınız platformu seçip, üyeliğinizi oluşturduktan sonra mutlaka 2FA özelliğini devreye sokun. Çift aşamalı güvenlik örneği hesabınızın hack’lenip paranızın çalınma riskini en aza indirmek için mutlaka yapmanız gereken bir işlem. 2FA için ya SMS desteği ya da Google’ınuygulaması Authenticator’ı kullanabilirsiniz. Google’ın söz konusu uygulaması her girişinizde size özel ikinci bir şifre oluşturduğu için hesabınız daha korunaklı hale geliyor.
Google’ın söz konusu uygulaması hem App Store’da hem de Google Play’de ücretsiz olarak yer alıyor. Para oluşturma işlemine madencilik (mining) denilmektedir. Madencilik, hesaplama yetkisini ve gücünü kullanarak matematiksel işlemleri gerçekleştirme işleminin genel adıdır. Bu işlemleri yapmak için, sunulan bitcoin yazılımını indirerek donanımları (genellikle ekran kartları) üzerinde yoğun işlemci gücü gerektiren işlemleri gerçekleştiren bitcoin ağındaki düğümlere “madenci” denilmektedir.
Bitcoin mining’i kendi kuracağınız bir sistem ile yapabilirsiniz. Ancak son dönemde oldukça popülerleşen bir başka Bitcoin madenciği yöntemi ise hali hazırda büyük yatırımlar yapan platformlara yatırım yaparak kardan pay almak. Bitcoin (sembolü: ฿, kısaltma: BTC) herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş, vs. ile ilişiği olmayan elektronik bir para birimidir.Virgülden sonra 100 milyonuncu basamağa kadar birimlere ayrılabilir. Ayrıca Derin Ağ’da en çok kullanılan kripti para birimidir. Bitcoin ağı 3 Ocak 2009’da hayata geçti. Manifestonun yazarı Satoshi Nakamoto’dur fakat muhtemelen gerçek ismi değildir.
Herhangi bir merkezden üretilmeyen Bitcoinler, Bittorent ağlarına benzer şekilde noktadan-noktaya dağıtık bir ağ özelliği gösterir. Bu ağda gerçekleşen ödemeler diğer noktalara anında ulaşır, böylece hangi adresten hangi adrese ödeme yapıldığı kayıtlara geçer. Böylece toplanan kayıtlar blok adı verilen yapıların içinde yer alır. Her bir blok üzerinde yüksek işlem gerektiren bir hash algoritması uygulanarak, belli bir sıfır sayısıyla başlayan ifadenin bulunması istenmektedir.
Yaklaşık 10 dakikada bire tekabül eden bu işlemi gerçekleştiren ilk kullanıcıya sıfırdan 50 BTC (şu anda 25 BTC) ödül olarak verilir. Böylece Bitcoin’ler emisyona sürülmüş olur. Her bir blok kendisinden önce gelen son bloğun da hash ifadesini içerir. Böylece bozulması oldukça zor (%51 saldırısı hariç) bir blok zinciri oluşur. Bundaki amaç da, çifte harcamayı önlemek ve gönderimleri kayıt altında tutmaktır. Verilen ödül miktarı her 210 bin blokta bir (yaklaşık 4 senede bir) yarıya düşürülür.
Bitcoin’in değerini piyasadaki arz ve talep koşulları belirlemektedir. Talep artınca fiyatı artmakta, düşünce de azalmaktadır. Dolaşımda sınırlı miktarda bitcoin vardır ve yeni bitcoin üretmenin de bir limiti ve prosedürü bulunmaktadır. Bitcoin’in piyasa değeri önündeki en büyük tehditler; teknik zorluklar, ülkelerin bu paraya olan yaklaşımına bağlı mevzuat değişiklikleri ve insanların bu paraya olan istek ve güveninin olumsuz yönde değişmesidir.